Het is schadelijk dat er een verkeerd beeld bestaat van TBS

Door Karlijn Smit
foto's: Eric Brinkhorst

ENSCHEDE - De meeste TBS-ers zijn niet zo gevaarlijk als ze worden geschetst door de media. Ik ben meer dan duizend keer met TBS-ers op verlof geweest, maar er is me nog nooit een haar gekrenkt, vertelde psychotherapeute Carolien Roodvoets tijdens de presentatie van haar boek "TBS Verdoemd leven". Roodvoets vindt het jammer dat de samenleving denkt dat TBS-ers monsters zijn. Het is schadelijk dat er een verkeerd beeld bestaat. Ik wil het menselijke gezicht van de TBS-er laten zien.

Roodvoets heeft als therapeut tien jaar in een TBS-kliniek gewerkt. Dinsdagavond 17 mei 2011 presenteerde zij haar boek, wat gaat over het leven en werken in de kliniek. Ik ben blij om hier te zijn. Het is mijn eerste boekpresentatie van "Verdoemd leven". Ik heb vrienden, familie en oud-collega's uitgenodigd. De avond was georganiseerd door de Studium Generale van Universiteit Twente. Er zaten zo'n 250 mensen in de volle zaal.



��Er is iemand in ons midden die zich nog niet bekend wil maken. Hij heeft een ernstig delict gepleegd. Als we het in de krant zouden lezen, is iedereen geschokt. Mensen zouden denken dat hij een monster is. Toch is het iemand met een menselijk gezicht. Roodvoets keek de doodstille zaal in. Naast haar stond een pop die was afgedekt met een laken. Ik wil jullie meer vertellen over de achtergrond van de TBS-er.

Roodvoets vroeg een oud-collega om het laken van de pop te halen. Dit is Hans. Hij heeft een bizar delict gepleegd, zei Roodvoets terwijl de pop zichtbaar werd. Ik wil jullie laten zien wie Hans is. Roodvoets vroeg haar oud-collega om Hans' tas open te doen. Aah.., reageerde het publiek meelevend toen er een knuffel uitkwam. Ja, Hans is een beetje kinderlijk. Dat is het probleem. Roodvoets hield enkele spullen omhoog die uit de tas kwamen, waaronder een riem en dildo. Hans is jarenlang mishandelt en seksueel misbruikt. De meeste TBS-ers hebben soortgelijke traumatische ervaringen. Ze hebben problemen, legde Roodvoets uit.



Volgens Roodvoets zijn TBS-ers in hun jeugd nogal eens verdoemd door hun ouders, ze waren bijvoorbeeld het zwarte schaap van de familie. Zij is van mening dat dit ook in de samenleving gebeurd en dat vindt ze schadelijk. De samenleving is bang en reageert afwijzend. TBS-ers worden gezien als monsters. Volgens Roodvoets is het van belang dat TBS-ers weer kunnen integreren in de maatschappij. De afwijzende houding van de samenleving werkt volgens haar averechts. De kans op recidive is groter.



Wat denkt u dat nodig is om TBS-ers goed te laten integreren?, vroeg een man uit het publiek tijdens de discussieronde. Roodvoets zei dat de samenleving beter moet worden voorgelicht over TBS. Ook vindt ze het belangrijk dat een TBS-er eerder met verlof kan. Een TBS-er kan tijdens het verlof een nieuw leven opbouwen in de maatschappij. De kliniek heeft de mogelijkheid om hem te begeleiden. Dit vergroot de kans op een goede integratie.

Roodvoets vindt dat de media op een verkeerde manier over TBS berichten. Als er wat misgaat tijdens het verlof, dan wordt het door de media erg opgeblazen. Dit zorgt voor een negatieve beeldvorming in de maatschappij. Volgens Roodvoets staat het verlofbeleid hierdoor onder druk. Ze betreurt de fouten die gemaakt zijn, maar gaf aan dat misstappen overal voorkomen. Als voorbeeld noemde zij verkeersongelukken en medische misgrepen. Roodvoets zei dat er relatief weinig fouten worden gemaakt tijdens het verlof van TBS-ers.

Roodvoets is ook positief over andere onderdelen van het TBS-beleid. De behandelingen in de TBS-kliniek zijn behoorlijk succesvol. Tachtig procent van de TBS-ers recidiveert niet meer. Twintig procent komt wel weer in aanraking met de politie, maar dit hoeven geen ernstige delicten te zijn. Ook drankoverlast of winkeldiefstal vallen hieronder.

Enkele mensen uit het publiek uitten hun onvrede met de resultaten van TBS. Ik vind het veel als twintig procent van de mensen recidiveert, zei een man vooraan in de zaal. Waarom sluiten we mensen niet langer op?, vroeg iemand anders. Volgens Roodvoets wordt de samenleving niet veiliger als we mensen langer opsluiten. Daarnaast benadrukte ze dat een samenleving niet voor honderd procent veilig kan zijn.

Het publiek applaudisseerde hard na afloop van de lezing. Het was echt een eyeopener voor mij. Veel vooroordelen over TBS zijn verdwenen, zei Müller, een grijze, kalige man met een fleecevest. Toch riep de presentatie voor hem ook veel vragen op. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat TBS-ers weer binding krijgen met de samenleving, zei hij nadenkend. Haar presentatie was levendig, aldus een oudere man met een grote glimlach. Het is erg knap om een zwaar onderwerp zodanig in te kleden, dat het vatbaar is en ontspant.

De Studium Generale is tevreden over de lezing. Ik ben zeer onder de indruk van de grote opkomst, vertelde medewerker Peter Timmermans. Roodvoets heeft een goede presentatie gehouden. Het is heel knap hoe zij de TBS-er een menselijk gezicht geeft.